Przerwy i odpoczynki

Przerwy

Po 6 kolejnych godzinach pracy kierowcy przysługuje przerwa przeznaczona na odpoczynek w wymiarze:

  • nie krótszym niż 30 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin,
  • nie krótszym niż 45 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin.

Przerwa może być dzielona na okresy krótsze, trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie 6-godzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie. Te przerwy ulegają skróceniu o przerwę w pracy trwającą 15 minut, którą pracodawca jest obowiązany wprowadzić, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin. Przerwy nie mogą być wliczane do czasu odpoczynków.

Wyjątek

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż do kierowców podlegających przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 oraz umowy AETR, którzy wykorzystali przerwy w prowadzeniu pojazdu (45 minut lub w częściach 15 minut i 30 minut po 4,5 godz. prowadzenia pojazdu) przeznaczone na odpoczynek zgodnie z tymi przepisami, nie stosuje się przerw, o których mowa powyżej.

Ta regulacja nie ma zastosowania do przewozu drogowego wykonywanego pojazdami wymienionymi w art. 3 oraz 13 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 oraz w art. 2 ust. 2 lit. b Umowy AETR.

Definicja

Przerwa - oznacza okres, w którym kierowca nie może prowadzić pojazdu ani wykonywać żadnej innej pracy i ma być wykorzystywana wyłącznie do wypoczynku.

Odpoczynki

A. Dobowy

W każdej dobie kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku.

W każdym 24-godzinnym okresie, po upływie poprzedniego dziennego okresu odpoczynku lub tygodniowego okresu odpoczynku, kierowca musi wykorzystać kolejny dzienny okres odpoczynku.

Przepisy dopuszczają, aby dobowy odpoczynek mógł być wykorzystany w pojeździe, jeżeli znajduje się on na postoju i jest wyposażony w miejsce do spania. Powyższa regulacja nie dotyczy jednak kierowców wykonujących przewozy regularne, których trasa nie przekracza 50 km.

Wyjątek
  • Odpoczynek obejmujący co najmniej 11 godzin wynikający z ustawy o czasie pracy kierowców nie ma zastosowania do kierowców, podlegających przepisom rozporządzenia (WE) 561/2006 oraz umowy AETR, którzy wykorzystali okres odpoczynku, zgodnie z tymi przepisami.
Definicja
  • Przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której kierowca rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

B. Tygodniowy

W każdym tygodniu kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek obejmuje 11-godzinny odpoczynek dobowy, przypadający w dniu, w którym kierowca rozpoczął odpoczynek tygodniowy.

Tygodniowy okres odpoczynku rozpoczyna się nie później niż po zakończeniu sześciu okresów 24-godzinnych, licząc od końca poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku – zasada powyższa ma zastosowanie do kierowców podlegających przepisom rozporządzenia (WE) 561/2006 oraz umowy AETR, oraz kierowców wykonujących przewozy regularne, których trasa nie przekracza 50 km.

Nieprzerwany tygodniowy okres odpoczynku może obejmować mniejszą liczbę godzin, nie może być jednak krótszy niż 24 godziny, w przypadkach:

  • pracy w godzinach nadliczbowych w razie sytuacji i zdarzeń wymagających od kierowcy podjęcia działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii,
  • zmiany pory wykonywania pracy przez kierowcę w związku z jego przejściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy.
Wyjątek

Podobnie jak przy dobowym odpoczynku, przepisy dotyczące tygodniowego odpoczynku, wynikające z ustawy o czasie pracy kierowców, nie mają zastosowania do kierowców podlegających przepisom rozporządzenia (WE) 561/2006 oraz umowy AETR, którzy wykorzystali okres odpoczynku zgodnie z tymi przepisami.

Definicja

Tydzień – oznacza okres pomiędzy godziną 00:00 w poniedziałek i godziną 24:00 w niedzielę.

Pytania:

• Jakie przerwy przysługują kierowcom?

Do obowiązkowych przerw kierowców należą: przerwy w jeździe wynikające z rozporządzenia (WE) 561/2006 oraz przerwy w pracy i przerwy w jeździe, wynikające z ustawy o czasie pracy kierowców, tj.:

- przerwa zaliczana do czasu pracy.

Kierowcy przysługuje 15-minutowa przerwa śniadaniowa – jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin. - przerwa na odpoczynek zaliczana do dyżuru (art. 13 u.cz.p.k.)

Pracodawca obowiązany jest zapewnić kierowcy po 6 kolejnych godzinach pracy przerwę przeznaczoną na odpoczynek w wymiarze:

  • co najmniej 30 minut – praca do 9 godzin,
  • co najmniej 45 minut – praca więcej niż 9 godzin.

Przerwa z art. 13 u.cz.p.k. - może być dzielona na części trwające minimum 15 minut.

Ważne!

Przerwa ta ulega skróceniu o przerwę w pracy trwającą 15 minut (zaliczana do czasu pracy), którą pracodawca jest obowiązany wprowadzić, jeśli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin.

• Czy kierowca podlegający przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 musi robić dodatkową 45-minutową przerwę po 6 godzinach pracy?

W przypadku gdy kierowca, podlegający przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 wykorzysta przerwy, o których mowa w wymienionym rozporządzeniu, nie musi mieć zapewnionej przerwy po 6 godzinach pracy.

UWAGA! Do takich kierowców nie mają zastosowania przerwy, o których mowa w art. 13 ustawy o czasie pracy kierowców.

• Ile wynosi odpoczynek dobowy kierowcy?

W każdej dobie kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Ustawa o czasie pracy kierowców umożliwia wykorzystanie takiego odpoczynku w pojeździe (nie dotyczy kierowców wykonujących przewozy regularne osób, których trasa nie przekracza 50 km). Aby można było wykorzystać dobowy odpoczynek w pojeździe, muszą być spełnione dwa warunki, tj.:

  • samochód musi znajdować się na postoju;
  • samochód musi być fabrycznie wyposażony w miejsce do spania.

• Czy kierowca podlegający przepisom rozporządzenia (WE) 561/2006 musi robić zawsze 11-godzinny odpoczynek dobowy?

Zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) 561/2006 w każdym 24-godzinnym okresie od rozpoczęcia pracy, kierowca musi wykorzystać dzienny okres odpoczynku. Dzienny okres odpoczynku oznacza:

  • regularny dzienny okres odpoczynku (obejmujący 11 godzin, alternatywnie można wykorzystać w dwóch częściach, z których pierwsza musi nieprzerwanie trwać co najmniej 3 godziny, a druga co najmniej 9 godzin);
  • skrócony dzienny okres odpoczynku (obejmujący co najmniej 9 godzin, krócej niż 11).

Kierowca może mieć najwyżej trzy skrócone dzienne okresy odpoczynku pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku.

Ile wynosi tygodniowy odpoczynek kierowcy?

W każdym tygodniu kierowcy przysługuje prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Tygodniowy nieprzerwany odpoczynek obejmuje odpoczynek dobowy, przypadający w dniu, w którym kierowca rozpoczął odpoczynek tygodniowy.

W przypadku kierowców, podlegających przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub przepisom umowy AETR, odpoczynek tygodniowy będzie obejmował regularny tygodniowy okres odpoczynku (odpoczynek trwający co najmniej 45 godzin) lub skrócony tygodniowy okres odpoczynku (odpoczynek trwający krócej niż 45 godziny, który można skrócić do nie mniej niż 24 kolejnych godzin, przy spełnieniu określonych warunków).

Ważne!

Zgodnie z obowiązującymi wymaganiami, wynikającymi z Pakietu mobilności - kierowca międzynarodowy może odbyć dwa skrócone tygodniowe okresy odpoczynku pod rząd (2x24h), przy spełnieniu następujących warunków:

  • oba odpoczynki tygodniowe skrócone zostają wykorzystane za granicą,
  • w każdych czterech tygodniach kalendarzowych mają zostać zrealizowane przynajmniej dwa odpoczynki tygodniowe regularne i dwa odpoczynki tygodniowe skrócone,
  • po dwóch odpoczynkach tygodniowych skróconych, kolejnym odpoczynkiem powinien być tygodniowy regularny, dodatkowo poprzedzony rekompensatą za dwa poprzednie skrócenia. Sama rekompensata powinna jednak zostać poprzedzona odpoczynkiem dobowym. Tak długi odpoczynek powinien zostać wykorzystany w centrum operacyjnym firmy lub w miejscu zamieszkania kierowcy.

• Czy kierowca podlegający przepisom rozporządzenie (WE) 561/2006 musi robić 35 godzinny czy 45 godzinny odpoczynek tygodniowy?

W odniesieniu do kierowców wykonujących transport drogowy, który równocześnie podlega przepisom rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub przepisom umowy AETR i przepisom ustawy o czasie pracy kierowców, kierowcy należy zapewnić nieprzerwany odpoczynek tygodniowy wynikający z przepisów rozporządzenia, co do zasady trwający co najmniej 45 godzin. Ponadto art. 27 ust. 5 ustawy o czasie pracy kierowców wprost stanowi, że do kierowców, którzy wykorzystali okres odpoczynku tygodniowego z rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub umowy AETR, nie stosuje się 35-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego z ustawy o czasie pracy kierowców.