Godziny nadliczbowe


Co to są godziny nadliczbowe?

Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad dobowy przedłużony wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego kierowcę systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych (art. 20 ustawy o czasie pracy kierowców).

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:

  • sytuacji i zdarzeń wymagających od kierowcy podjęcia działań dla ochrony życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia albo usunięcia awarii,
  • szczególnych potrzeb pracodawcy.
Jakie są limity pracy w godzinach nadliczbowych?

  • Roczny limit godzin nadliczbowych dla kierowców nie może przekroczyć 260 godzin w roku kalendarzowym.

Większy limit można określić w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.

Maksymalny roczny limit godzin nadliczbowych, jaki może ustanowić pracodawca wynosi 416 godzin w roku (przeciętnie 8 godzin x 52 tygodnie w roku). W praktyce ilość godzin nadliczbowych możliwa do przepracowania przez danego kierowcę będzie odpowiednio mniejsza.

Zgodnie z art. 130 § 1 Kodeksu pracy istnieje bowiem obowiązek pomniejszania wymiaru czasu pracy, jaki pracownik-kierowca winien przepracować w poszczególnych okresach rozliczeniowych, w przypadku korzystania przez pracownika z urlopów wypoczynkowych oraz nieobecności w pracy z przyczyn usprawiedliwionych.

• Średniotygodniowy limit godzin nadliczbowych

Tygodniowy czas pracy kierowcy, łącznie z godzinami nadliczbowymi, nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Tygodniowy czas pracy, o którym wyżej mowa, może zostać przedłużony do 60 godzin, jeżeli średni tygodniowy czas pracy nie przekroczy 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Powyższa regulacja obowiązuje także kierowcę zatrudnionego u więcej niż jednego pracodawcy. Dlatego średniotygodniowy wymiar czasu pracy, niezależnie od liczby pracodawców (podmiotów), na rzecz których kierowca świadczy pracę, nie może przekroczyć średnio 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.

Jak rekompensujemy pracę w godzinach nadliczbowych?

W zamian za pracę w godzinach nadliczbowych pracodawca może:

  • wypłacić wynagrodzenie z odpowiednim dodatkiem (art. 151 1 Kodeksu pracy)

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:

1/ 100% wynagrodzenia

– za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających: w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;

- za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, wynikających z przekroczenia dobowego;

2/ 50% wynagrodzenia

– za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony wyżej.

  • udzielić czasu wolnego od pracy (art. 1512 Kodeksu pracy):

1/ na pisemny wniosek pracownika – w tym samym wymiarze, w jakim wystąpiła praca w godzinach nadliczbowych; w tym przypadku udzielenie czasu wolnego od pracy może nastąpić po zakończeniu okresu rozliczeniowego czasu pracy, zgodnie z wnioskiem pracownika;

2/ bez wniosku pracownika – w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy; udzielenie czasu wolnego od pracy musi nastąpić najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego.

Ważne!

W przypadku udzielenia czasu wolnego od pracy, nie przysługuje dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.